Programy i innowacje

PODSTAWA PROGRAMOWA

Podstawa programowa wychowania przedszkolnego

Przedszkolny zestaw programów nauczania i innowacji pedagogicznych realizowanych w Publicznym Przedszkolu nr 6 im. Jasia i Małgosi w Pile, w roku szkolnym 2022/2023

 

Nazwa programu	Autor	Wydawnictwo
Program wychowania przedszkolnego	W. Żaba-Żabińska, W. Majewska, R. Paździo	MAC Edukacja, Kielce 2020 r.
Program wychowania przedszkolnego „Samodzielne, wszechstronne, szczęśliwe”	M. Chludzińska, A. Kacprzak-Kołakowska, A. Kucharczyk, D. Kucharska, A. Pawłowska-Niedbała, M. Pietrzak, A. Smoderek,	Nowa Era, Warszawa 2021r.
Program „Wiem, czuję, rozumiem”- wychowanie do wartości”	E. Bukowiecka- Górny, M. Pawlak	Oficyna Lex, 2016 r.
Program „Wiem i rozumiem – dbam o przyrodę”,	E. Bukowiecka- Górny Współautorki: Grażyna Ludkowska, Ewa Seno	Oficyna Lex 2020 r.
Innowacja pedagogiczna „Wychowanie przez skakanie, 10 tańców wychowańców, zabawy wychowujące do wartości”	R. Suszka	Dyscyplina bez nakazów 2020 r.

 

Program „Wiem i rozumiem – dbam o przyrodę”, E. Bukowiecka- Górny,

Grażyna Ludkowska, Ewa Seno

 

Opracowanie: Elżbieta Bukowiecka-Górny

 

Główne cele programu

Program „Wiem i rozumiem. Dbam o przyrodę” powstał w oparciu o teorię rozwoju i wychowania człowieka prof. Stefana Kunowskiego oraz koncepcję edukacji przez przyrodę i zakłada realizację

zadań oraz treści programowych wychowania przedszkolnego określonych w rozporządzeniu MEN z dnia 14 lutego 2017 r.

Prezentowany program w szczególny sposób kładzie nacisk na kształtowanie kompetencji społecznych, patriotycznych i obywatelskich w obszarze związanym z przyrodą i podstawowymi

zasadami jej ochrony. Wartości, umiejętności i postawy w jakie wyposażone zostanie dziecko w wyniku realizacji programu, zostaną w jego umyśle i sercu na całe życie. Planowe działania

nauczycieli wychowania przedszkolnego podejmowane w ramach niniejszego programu „Wiem i rozumiem. Dbam o przyrodę” pozwolą w pełni realizować zadania podstawy programowej

wychowania przedszkolnego związane z tworzeniem warunków pozwalających na bezpieczną, samodzielną eksplorację otaczającej dziecko przyrody, stymulując rozwój wrażliwości i umożliwiając

poznanie wartości oraz norm odnoszących się do środowiska przyrodniczego, adekwatnych do etapu rozwoju dziecka. Kształtowanie postaw społecznych i prospołecznych, przekazywanie wiadomości na

temat świata przyrody, oraz rozwijanie umiejętności prowadzenia obserwacji i eksperymentów związanych z przyrodą, to wzajemnie uzupełniające się wymiary pracy nauczyciela. Niniejszy program jest spójny i ściśle koreluje z programem wychowania przedszkolnego „Przedszkolak w świecie dobrych obyczajów”. Rozszerza jednocześnie treści podstawy programowej o zagadnienia związane z poznaniem różnych środowisk przyrodniczych, troską o zasoby przyrody oraz związane

z ekologią z poznaniem i badaniem podstawowych zależności pomiędzy organizmami zamieszkującymi środowisko przyrodnicze. Niniejszy program uwzględnia wartości szczególnie ważne dla współczesnego społeczeństwa, formułuje cele, określa zadania, formy i metody pracy z dziećmi. Umiejętnie łączy naukę z zabawą, łagodnie wprowadza dziecko w świat edukacji szkolnej.

Głównym celem programu jest wspieranie wielokierunkowej aktywności dziecka poprzez celowo zaplanowaną organizację zajęć pozwalających na bezpieczną, samodzielną eksplorację otaczającej przyrody, rozwijanie wrażliwości oraz poznanie wartości i norm odnoszących się do środowiska przyrodniczego oczywiście zrozumiałych na tym etapie rozwoju.

Podejmowane w przedszkolu działania mają na celu zapoznanie dzieci z wybranymi środowiskami przyrodniczymi, rozwijanie ich zainteresowań otoczeniem przyrodniczym, wspieranie aktywności, podnoszenie poziomu integracji sensorycznej oraz korzystanie z rozwijających się procesów poznawczych.

Nauczyciel przedszkola, projektujący nauczanie przez przyrodę, zobowiązany jest tworzyć warunki i klimat współpracy z dzieckiem, w której znaczącą rolę mają stosowane zadania rozwojowe angażujące dziecko w proces nauczania rozwijającego opartego na teorii nauczania rozwijającego Lwa Wygotskiego, którego: „istotną cechą jest to, iż tworzy ono strefę najbliższego rozwoju, czyli daje początek wielu procesom rozwoju, rozwija i uruchamia te procesy, które na razie dostępne są dziecku tylko w sferze obcowania z otoczeniem i współpracy z kolegami, a potem po przejściu rozwoju wewnętrznego stają się wewnętrznym dorobkiem samego dziecka”1. Zgodnie z tą teorią kształcenie dziecka musi być spójne z poziomem jego rozwoju i tak rozumiana jest też koncepcja programu „Wiem i rozumiem. Dbam o przyrodę”. Rozpoznanie zasobów dziecka i środowiska jego rozwoju oraz prowadzone obserwacje dzieci w typowych i nietypowych sytuacjach stanowić powinny naturalną czynność nauczycieli przedszkola. Wnioski z obserwacji zaistniałych zmian w rozwoju stają się dla nauczycieli podstawą do organizowania procesu edukacyjnego, w którym istotne znaczenie mają treści związane z eksploracją przyrody, zróżnicowane metody nauczania, oraz systematyczne współdziałanie ze środowiskami przyrodniczymi. Zakładam, że dziecko na koniec wychowania przedszkolnego osiągnie właściwy dla siebie poziom rozwoju poznawczego, społecznego, emocjonalnego i fizycznego oraz prezentować będzie umiejętności na miarę swoich możliwości oraz potencjału w nim drzemiącego.

Efekty rozwojowe w programie zostały wyrażone w postaci osiągnięć rozwojowych (umiejętności) w odniesieniu do czterech sfer rozwojowych: fizycznej, emocjonalnej, społecznej i poznawczej, wymienionych w podstawie programowej wychowania przedszkolnego z dnia 14 lutego 2017 r. Odpowiednio zorganizowane działania edukacji przez przyrodę mają umożliwić dziecku kończącemu przedszkole całościowy rozwój w bezpiecznym i przyjaznym otoczeniu przyrody. Realizacja programu ma zapewnić prawidłową organizację warunków edukacyjnych sprzyjających zrozumieniu, że człowiek z przyrody czerpie wszystko co potrzebne jest do życia, dlatego należy racjonalnie i oszczędnie korzystać z jej zasobów. Organizowane zajęcia i zabawy z wykorzystaniem treści adekwatnych do poziomu rozwoju i możliwości percepcyjnych powinny sprzyjać poznaniu i zrozumieniu przez dziecko, że człowiek nie tylko poznaje ale także przeobraża środowisko w wyniku czego zachodzą w tym świecie określone zmiany. Wdrażać do przekonania, że każdy z nas jako użytkownik Ziemi decyduje nie tylko o niej obecnie, ale swym działaniem sprawia co zastaną przyszłe pokolenia. Proces wsparcia w rozwoju organizowany podczas realizacji  niniejszego programu, ma na celu odkrycie własnych możliwości przez dziecko, sensu działania, pozwoli każdemu dziecku gromadzić doświadczenia na drodze prowadzącej do prawdy, dobra i piękna. Celem programu edukacji przedszkolnej przez przyrodę „Wiem i rozumiem. Dbam o przyrodę” jest organizowanie wsparcia w rozwoju współczesnego przedszkolaka w zaspokojeniu jego naturalnych potrzeb społecznych i potrzeb poznawczych. Stawiane przed dzieckiem zadania samodzielnego rozwiązywania problemów, szukania, badania i odkrywania nowych zjawisk pozwolą kształtować pożądane postawy społeczne prospołeczne oraz obywatelskie. Im więcej okazji do podejmowania różnorodnych form aktywności w zakresie poznawania przyrody stworzą nauczyciele przedszkola, tym lepiej dzieci będą poruszały się w temacie potrzeby ochrony środowiska i tym lepsze efekty uzyskają umożliwiając dziecku eksplorację otoczenia przyrodniczego. Celem programu jest kształtowanie postaw społecznych i obywatelskich dziecka w wieku  przedszkolnym w szczególności kształtowanie odpowiedzialności za podejmowane decyzje związane z przyrodą i kulturą ekologiczną. Organizowanie wsparcia w rozwoju tych postaw polega na podejmowaniu przez nauczycieli przedszkola działań z wykorzystaniem właściwych źródeł wiedzy o przyrodzie i istniejących w niej zależnościach. Posiadanie przez dziecko kompetencji społecznych i obywatelskich związanych z ochroną przyrody, oznacza zdolność do rozwijania zainteresowań, oraz podejmowanie działań na rzecz przyrody poprzez np. wspólny udział w akcjach na rzecz ochrony przyrody. Posiadanie kompetencji społecznych i obywatelskich łączy w sobie wiedzę, umiejętności i postawy odpowiednie do sytuacji. Kompetencje te powinny być kształtowane w sposób dostosowany do aktualnych potrzeb i strefy najbliższego rozwoju. Kompetencje społeczne można kształtować na różne sposoby np. poprzez modelowanie, naśladowanie pozytywnych wzorców, poprzez tworzenie celowych sytuacji pozwalających dziecku na aktywne uczestnictwo, odczuwanie i eksplorację środowiska naturalnego. Świadome rozwijanie kompetencji społecznych i obywatelskich dziecka w przedszkolu wymaga stworzenia warunków, wiąże się z naturalną ciekowością, zadawaniem pytań i zależy od bezpośrednich potrzeb i możliwości dziecka. Program zakłada, że każde spotkania dziecka z przyrodą ma na celu wyzwolenie aktywności umysłowej w zakresie eksploracji świata przyrody, zainteresowanie jego pięknem oraz koniecznością ochrony zasobów naturalnego środowiska otaczającego dziecko. Dziecko w wieku przedszkolnym jeśli ma postępować w określony, pożądany w społeczeństwie sposób musi być wspomagane i pobudzane. Realizacja celów i zadań określonych w programie „Wiem i rozumiem. Dbam o przyrodę” oznacza wdrażanie dziecka do poznawania i  utożsamiania się z wartościami takimi jak miłość i tolerancja wobec przyrody. Oznacza rozwijanie postaw prospołecznych wobec środowiska naturalnego rozumianych jako skłonność do pozytywnego lub  negatywnego reagowania w różnych sytuacjach i wobec różnych zjawisk zachodzących w otoczeniu przyrodniczym, prezentowanych przez dziecko w praktycznych działaniach na rzecz ochrony przyrody. Psycholog dziecięcy Piaget uważa, że okres przedszkolny jest ważnym w życiu człowieka, ponieważ stanowi podbudowę do kształtowania się postaw społecznych. Z chwilą, kiedy dziecko nabywa więcej  doświadczeń, zaczyna też się orientować w szerszej rzeczywistości. Nabywając zdolności myślenia abstrakcyjnego, zapoczątkowuje względnie trwałe postawy społeczne (tzn. zaczyna orientować się w świecie przyrody, wyraża własne opinie, przyjmuje opinie o innych, współpracuje z innymi w grupie) oraz postawy prospołeczne, które łączą się z niesieniem pomocy innym w tym pomocy przyrodzie (np. pomaganie, dzielenie się, ochrona przyrody).

Kształtowanie kompetencji społecznych i obywatelskich w przedszkolu oznacza również włączanie dziecka w proces podejmowania decyzji, budowanie samorządności, tworzenie warunków do rozumienia praw przyrody jej obyczajów i sposobów funkcjonowania. Posiadanie kompetencji społecznych ma ogromne znaczenie dla rozwoju młodego człowieka a także jego sukcesów w dorosłym życiu. Ukształtowane w przedszkolu kompetencje społeczne i obywatelskie umożliwią dziecku kończącemu przedszkole nazywanie i rozpoznawanie wartości związanych z umiejętnościami i zachowaniami społecznymi takimi jak np. szacunek do przyrody, troska o jej zasoby. W osiągnięciu zakładanych celów niniejszego programu ogromne znaczenie ma praca nauczyciela wychowania przedszkolnego. Powinien on kreować sytuacje edukacyjne i realizować zadania, w taki sposób by umożliwić dziecku rozwój umożliwiający bezpieczną i samodzielną eksplorację przyrody, poznanie wartości i norm świata przyrody oraz rozwijanie wrażliwości estetycznej i emocjonalnej. Dobrze zorganizowany proces edukacyjny, odpowiednio dobrane metody pracy wychowawczo – dydaktycznej dostosowane do możliwości rozwojowych i zasobu posiadanej przez dziecko wiedzy, spełnią rolę motywującą i inspirującą w rozwoju dziecięcego potencjału, jego zainteresowań światem przyrody oraz w zdobywaniu nowych umiejętności. Należy zwrócić uwagę, że osiągnięcie zakładanych w programie celów wymaga wyjścia poza zakres treści podstawy programowej, wymaga dostosowania zadań do możliwości danej grupy dzieci, do zasobu wiedzy, umiejętności i doświadczeń, z jakimi zaczynają one edukację w danym roku. Realizacja prezentowanego programu uwzględnia rozszerzony zakres treści podstawy programowej, które uwidocznione są w szczegółowych celach programu. O tym, czy wprowadzić rozszerzone treści zdecyduje nauczyciel, biorąc pod uwagę wyniki obserwacji potrzeb i możliwości rozwojowych dzieci w grupie, jak i ich zainteresowania i umiejętności.

 

Cele edukacyjne

Autorski program wychowania przedszkolnego „Wiem i rozumiem. Dbam o przyrodę” uwzględnia umiejętności, które powinno posiadać dziecko kończące edukacje przedszkolną, określone w Podstawie programowej wychowania przedszkolnego z 2017 r. Jest spójny również z podstawą programową kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych. Cele kształcenia uwzględnione w programie stanowią materiał  nauczania i uczenia się, odzwierciedlają treści niezbędne w kształceniu postaw społecznych, prospołecznych i obywatelskich w nabywaniu wiedzy na temat zasad funkcjonowania środowisk przyrodniczych oraz umiejętności związanych z dbałością o przyrodę i jej ochronę. Cele określone w programie dostosowane są do percepcji i możliwości intelektualnych dziecka oraz związane z doświadczeniami poznawczymi i rzeczywistymi zainteresowaniami wychowanków. Uwzględniają też zróżnicowane uzdolnienia i zainteresowania dzieci. Osiągnięte cele programu to osiągnięte przez dziecko umiejętności. To one wskazują, jak rozwijać ciekawość dziecka, by zainteresować światem przyrody, jak je zbliżyć do różnych środowisk natury, jak przygotować by rozumiało zachodzące w przyrodzie procesy. Cele te zostały pogrupowane zgodnie z podziałem zastosowanym w podstawie programowej wychowania przedszkolnego i zawarte są w czterech obszarach rozwoju dziecka: fizycznym, społecznym, emocjonalnym i poznawczym. Ten podział celów edukacyjnych w programie ma charakter umowny, a o dopasowaniu ich do wieku, predyspozycji, zainteresowań oraz możliwości dziecka zdecyduje nauczyciel mając na uwadze spójność celów realizowanego  programu z koncepcją edukacji przez przyrodę w oparciu o którą opracowany został program. W niniejszym programie wyodrębniono 7 sfer aktywności dziecka (które są spójne z programem wychowania  przedszkolnego „Przedszkolak w świecie dobrych obyczajów ”). Nazwy dominujących aktywności dziecka korelują z celami edukacyjnymi zawartymi w programie w czterech obszarach rozwojowych zgodnych z  podstawą programową: fizycznym, społecznym, emocjonalnym i poznawczym i wskazują jakie sprawności aktualnie rozwija dziecko, jakie zadania jest już w stanie wykonać samodzielnie lub jakie problemy  rozwiązywać będzie w różnorodnych okolicznościach życiowych. Nazwy dominujących aktywności sugerują kształtowane postawy i umiejętności dziecka.

Pierwszy obszar aktywności dziecka związany jest z fizycznym obszarem rozwoju „Jestem

samodzielny, sprawny, zdrowy” – wskazuje poczucie fizycznej samodzielności i sprawczości dziecka i wiąże się z uczestnictwem dziecka w zabawach ruchowych w różnych środowiskach przyrodniczych oraz z nabywaniem sprawności ciała i koordynacji wzrokowo-ruchowo-słuchowo-przestrzennej podczas eksploracji środowiska przyrodniczego.

Druga aktywność związana z emocjonalnym rozwojem dziecka „Panuję nad emocjami, szanuję emocje innych, jestem pozytywnie nastawiony do otoczenia” wiąże się z kształtowaniem emocji związanych ze światem przyrody ze zdolnością odczuwania życzliwości i troski wobec zwierząt i roślin, oraz  dostrzeganiem emocjonalnej wartości otoczenia przyrodniczego jako źródła satysfakcji estetycznej.

Trzeci obszar aktywności „Respektuję prawa i obowiązki, czuję się bezpieczny, wiem jak radzić sobie w sytuacjach zagrożenia” wskazuje działania, w których kształtuje się umiejętności dziecka dotyczące akceptacji norm i zasad społecznych panujących w świecie przyrody, wiąże się z respektowaniem praw panujących w świecie przyrody podczas bezpiecznej eksploracji świata przyrody, poznawaniem sposobów radzenia sobie w sytuacjach zagrożenia dla świata przyrody i w świecie przyrody.

Czwarty obszar aktywności „Jestem kulturalny, jestem wrażliwy na potrzeby innych ludzi oraz otoczenia przyrodniczego” – oznacza podejmowanie działań kształtujących wrażliwość na potrzeby otoczenia przyrodniczego, rozwijających umiejętności kulturalnego zachowania się, pełnego szacunku i życzliwości w różnych środowiskach przyrodniczych.

Piąty obszar aktywności dziecka „Wiem jak odróżnić dobro od zła i czym jest piękno” związany jest z przekazywaniem dziecku wartości i znaczenia jaką przyroda ma dla funkcjonowania człowieka, ze wskazaniem dziecku jakie postępowanie w świecie przyrody jest dobre a jakie złe, kształtowaniem wrażliwości na jej piękno.

Szósty obszar aktywności dziecka „Jestem twórczy, kreatywny i ciekawy świata” – wskazuje poczucie sprawstwa dziecka w obszarze poznawczego rozwoju na miarę indywidualnych możliwości i wiąże się z  rozwijaniem aktywności twórczej dziecka, kreatywności i ciekawości światem przyrody.

Siódma sfera aktywności „Interesuję się czytaniem, pisaniem i liczeniem” wskazuje poczucie poznawczego sprawstwa dziecka i wiąże się z kształtowaniem umiejętności porozumiewania się w języku  ojczystym, z nabywaniem sprawności w kreśleniu znaków literopodobnych oraz z umiejętnościami matematycznymi w oparciu o poznawane środowiska przyrodnicze i procesy w nich zachodzące. Cele niniejszego programu należy realizować w taki sposób, by każde dziecko kończące edukację przedszkolną miało szansę prezentować umiejętności i sprawności zakładane zarówno w podstawie programowej jak i w niniejszym programie. Cele programu należy realizować podczas zajęć wychowania przedszkolnego, organizując również działania, które wynikają z rozporządzenia w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy  psychologiczno-pedagogicznej, podczas organizowanych wycieczek i spacerów do lasu, rezerwatu przyrody i innych środowisk przyrodniczych, podczas spotkań z pasjonatami i przedstawicielami środowisk  przyrodniczych, pełnienia dyżurów, prac pielęgnacyjnych w kąciku przyrody i ogródku przedszkolnym itp. Pełna realizacja celów programowych pozwoli nauczycielowi określić, jakie umiejętności i postawy  prezentują dzieci oraz wyciągnąć wnioski jakie umiejętności i sprawności niezbędne na dalszym etapie edukacji należy nadal kształtować w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb i możliwości rozwojowych. Realizacja celów programu wymaga rozpoznania możliwości i potrzeb rozwojowych dziecka w grupie. Działania edukacyjne nauczyciela przedszkola skierowane powinny być na dziecko, na jego wychowanie, na prawidłowy i wielokierunkowy rozwój poprzez odpowiednio dobrane formy i metody pracy dydaktyczno-wychowawczej jak i poprzez odpowiedni dobór środków dydaktycznych, aranżację przestrzeni edukacyjnej i tylko one stanowią podstawę do prawidłowej realizacji programu.

 

Program „Wiem, czuję, rozumiem – wychowanie do wartości”, E. Bukowiecka-Górny, M. Pawlak

 

„Nie chroń mnie przed konsekwencjami . Czasami dobrze jest nauczyć się rzeczy bolesnych

i nieprzyjemnych ”

1.    Korczak

 

Wstęp

W XXI wieku,  dzieci dorastają w zupełnie  innych realiach niż my sami, nasi rodzice czy dziadkowie. Niezależnie jednak od czasu kiedy dorastamy wszystkim rodzicom i wychowawcom zależy na tym, aby dzieci wychować na mądrych, dobrych i szczęśliwych ludzi, samodzielnych i  twórczych. We współczesnym świecie ogromnie zaangażowani zawodowo rodzice stają się coraz bardziej niecierpliwi i dla swoich dzieci mają coraz mniej czasu, a tym samym i mniej czasu na okazywanie pociechom swojej  miłości do nich. W wielu rodzinach znikają normy grzecznościowe, wiele osób ma problem z dostosowaniem się do zasad i norm społecznych . W codziennych kontaktach z innymi brakuje  świadomego nauczania wartości. Niezaspakajane i zaniedbywane  emocje dziecka, brak konsekwencji ze strony dorosłych w egzekwowaniu obowiązujących norm i reguł, pomijanie zasad wychowania do wartości to czynniki, które przyczyniają się do pojawiających się problemów funkcjonowania dziecka w grupie rówieśniczej , które jednocześnie sprzyjają bezkarności i  agresywnym zachowaniom naszych dzieci. Nasza codzienność to nieustannie płynące z mediów informacje o agresywnych zachowaniach dzieci, młodzieży i dorosłych. To nierzadkie sytuacje, w których przemoc skierowana jest przeciwko dziecku i sytuacje, w których  dziecko staje się świadkiem przemocy, agresji i prostactwa. Nadmierne oglądanie programów telewizyjnych często nieodpowiednich dla dzieci, bez odpowiedniej kontroli rodzicielskiej, nadmierne korzystanie z komputerowych gier uczących agresji i zabijania innych w konsekwencji prowadzą do zaburzeń rozwojowych, w tym zburzeń emocjonalnych rodząc dziecięce lęki , demoralizując czy prowadząc do samotności.

By zapobiec niepokojącym zjawiskom społecznym, należy już w przedszkolu wspomagać rozwój dzieci w oparciu o zasady wychowania do wartości, które pozostawią w dzieciach trwały, pozytywny i twórczy ślad. Wychowywanie do wartości  oznacza pomaganie w odkrywaniu własnych  „możliwości”, pomaganie w rozumieniu, kim człowiek powinien „być”, aby naprawdę umiał zrealizować swój byt na świecie. Papież Jan Paweł II podkreślał  fakt,  iż „wartości takie jak: prawda,  miłość, solidarność, sprawiedliwość, tolerancja, uczciwość, mądrość, odpowiedzialność, wolność, pokojowość nie tylko  pomagają człowiekowi bardziej „być”, są również podstawą, która nie tylko decyduje o życiu, ale także określa linie postępowania i strategie, które budują życie w społeczeństwie”. Wychowanie dziecka do wartości pozwala kształtować człowieka ze względu na jego najwyższy cel i najwznioślejsze dążenia społeczeństwa, w których będzie on żył jako człowiek dorosły. Wychowanie do wartości pomaga harmonijnie rozwijać wszystkie zdolności młodego człowieka i jego poczucie odpowiedzialności za podejmowane działania. Inspiracją do mojego programu była książka Ireny Koźmińskiej i Elżbiety Olszewskiej pt. „Z dzieckiem w świat wartości” oraz twórczość Janusza Korczaka.

 

Główne cele programu

Głównym celem prezentowanego programu jest wyposażenie dziecka w wieku przedszkolnym w wiedzę i umiejętności przystosowania się do świata i jego reguł umożliwiających dziecku poprawne funkcjonowanie w grupie rówieśniczej a w miarę możliwości również zmieniania go na lepsze.  Prezentowany program wpisuje się w realizację celów wychowania przedszkolnego, zawartych w podstawie programowej, które  zakładają  budowanie systemu wartości, w tym wychowywanie dzieci tak, żeby lepiej orientowały się w tym, co jest dobre, a co złe, poprzez wprowadzenie ich w świat wartości estetycznych, kształtowanie poczucia przynależności społecznej – do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty narodowej, a także poprzez kształtowanie patriotycznych postaw. Umożliwia jednocześnie kształtowanie dziecięcej odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym także do łagodnego znoszenia stresów i porażek.  Program jest dostosowany do możliwości rozwojowych dzieci w wieku przedszkolnym i  opisuje proces wspomagania rozwoju i edukacji dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym w zakresie wychowania do wartości oraz wspomaga i ukierunkowuje działalność nauczycieli wychowania przedszkolnego w realizację treści związanych z przygotowaniem dziecka do życia w społeczeństwie.  Realizacja programu w bezpiecznych i przyjaznych warunkach, pozwoli rozwijać ważne umiejętności społeczne, które są niezbędne w poprawnych relacjach pomiędzy dziećmi

i dorosłymi umożliwiając równocześnie wspólną zabawę i naukę.

Nie da się dobrze żyć bez propagowania idei wychowania do wartości, dlatego praca jaka stoi przed nauczycielami i wychowawcami, podjęta poprzez realizację programu służyć ma dobru dziecka, poprzez pełną akceptację dla jego suwerennej i obdarzonej godnością osoby.  Poprzez wyprzedzanie określonych sytuacji, możemy zapobiegać błędom jakie popełnić może dziecko, a poprzez objaśnianie i dostarczanie wiedzy na temat pożądanych zachowań, wyposażymy je w ważne umiejętności przygotowujące do samodzielnego i odpowiedzialnego życia na dalszych etapach edukacji. Mocny system wartości, w który chcemy dzieci wyposażyć może stać się narzędziem ich życiowych sukcesów, może również ochronić przed wieloma błędnymi wyborami i niewłaściwymi wpływami z zewnątrz.  Nauczyciel przedszkola jako nosiciel

i jednocześnie reprezentant podstawowych wartości stanowiących podstawę wychowania dziecka do wartości, będzie mógł realizować założenia programu w sposób przemyślany, systematyczny i konsekwentny.

 

 

Innowacja pedagogiczna „Wychowanie przez skakanie, 10 tańców wychowańców, zabawy wychowujące do wartości”, R. Suszka

 

Opracowanie: R. Suszka

 

Uzasadnienie wprowadzenia innowacji

 

W placówkach edukacyjnych w Polsce zauważono następującą tendencję:

Dziecięce zachowania dyktowane są opatrzonym rozumieniem wartości naszej kultury.

Dziecięce zachowania dyktowane są strachem przed karą za zachowania sprzeczne

z wartościami naszej kultury.

Brakuje pedagogicznych narzędzi pozwalających wychowywać dzieci do wartości. Wywoływać taki stan, gdy wartość jest zakorzeniona w świadomości dziecka tak, że nauczyciel nie jest potrzebny jako „sędzia” wyznaczający ramy dobra i zła. Taki stan, gdy dziecko odwołuje się do swojego wewnętrznego systemu wartości, żeby w radości i współpracy żyć w społeczeństwie.

Takie pedagogiczne narzędzie powinno:

• pozwolić dziecku zrozumieć nową wartość,
• przedstawić tę wartość jako atrakcyjną dla dziecka,
• pokazać dziecku jak może tę wartość stosować w codziennym życiu,
• motywować dziecko do stosowania tej wartości’
• wspierać samodzielne decyzje dziecka do prób życia w zgodzie z nową wartością pomimo czasowych niepowodzeń.

 

Główny cel wprowadzenia innowacji

 

Głównym celem innowacji jest wychowanie dzieci do następujących wartości:

1. inicjatywność i przedsiębiorczość,
2. współpraca,
3. odpowiedzialność i obowiązkowość,
4. ekologia,
5. inteligencja emocjonalna (odporność emocjonalna),
6. wyrozumiałość,
7. samodzielność,
8. tradycja,
9. patriotyzm i obywatelskość,
10. normy społeczne.

 

Dodatkowe cele wprowadzenia innowacji:

1. wspieranie psychologiczno-pedagogiczne dzieci stosując profilaktyczne zajęcia terapii ruchem,
2. rozwijanie kompetencji kluczowych u dzieci w pięciu obszarach (szczególnie inicjatywność i przedsiębiorczość, umiejętność uczenia się, kompetencje społeczne i obywatelskie, świadomość i ekspresja kulturalna),
3. podczas reżimu sanitarnego stosowanie bezpiecznych zabaw bez rekwizytów,
4. budowanie odporności dzieci wprowadzając w grupie atrakcyjne zabawy zachęcające do regularnej aktywności fizycznej.

 

Narzędzia realizacji (innowacyjna metoda):

• Tańce Wychowańce – teledyski z tańczącymi animowanymi postaciami. Dziecko utożsamia się z postaciami z teledysków. Podczas tańca przyswaja postawy i wartości z piosenkami, kojarząc te postawy i wartości z dobrą zabawą, radością i atrakcyjnością.
• Kolorowanki – dziecko koloruje bohaterów z animowanych teledysków, którzy kojarzeni są z nowym zachowaniem.
• Scenariusze zajęć – rozmowy z dziećmi i zadania w postaci zabaw pomagające wprowadzić wybrane wartości.

 

Sposoby realizacji (innowacyjna metoda):

1. Faza „nasiąkania” dzieci wartością (minimum tydzień). W tym czasie nauczyciel włącza Tańce Wychowańce i wykorzystuje rozmowy oraz zabawy ze scenariuszy zajęć. Najważniejsze jest to, że nauczyciel aktywnie i kreatywnie włącza tańce i zabawy ze scenariuszy do innych zajęć.
2. Faza „utrwalania” u dzieci wartości (raz w tygodniu). W tym czasie nauczyciel wykorzystuje dowolne narzędzia. Najważniejsze jest to, że nauczyciel aktywnie i kreatywnie włącza tańce i zabawy ze scenariuszy do innych zajęć.